قارچ گانودرما دارای خواص دارویی متنوعی است که بر حسب وضعیت رشد و شرایط محیطی حاکم بر آن تغییر میکند. در طب سنتی از این قارچ به عنوان سلطان گیاهان دارویی یاد شده و از نظر ارزش دارویی در بالاترین رتبهها قرار میگیرد. در متون قدیمی چین، قارچ گانودرما برای افزایش انرژی بدن، افزایش قدرت تفکر و پیشگیری از فراموشی مفید دانسته شده است. همچنین عقیده بر این بوده است که مصرف قارچ گانودرما موجب تجدید قوای ذهنی و بدنی، به تآخیر افتادن کهولت و افزایش طول عمر میگردد. در طب سنتی، معمولآ از این قارچ برای درمان بیماریهای کبدی، هپاتیت مزمن، ورم کلیه، فشارخون بالا، ورم مفاصل، ضعف و خستگی روانی، بیخوابی، برونشیت، آسم و زخمهای معده استفاده میشود. اگرچه بسیاری از این خواص دارویی هنوز به طور کامل و براساس استانداردهای علمی، مورد بررسی قرار نگرفته ولی از دهه ١٩٨٠ به بعد، در شرق دور و ایالات متحده آمریکا، تحقیقات زیادی در این زمینه به اجرا در آمده است.
مطالعات علمی انجام شده تایید نموده اند که:
1- مصرف این قارچ می تواند فشار، کلسترول و قند خون را کاهش داده و از تجمع پلاکتها پیشگیری نماید.
2- این قارچ در تسکین بیماری ناشی از از ارتفاع و درمان دیستروفی عضلانی تأثیر زیادی دارد.
3- از گونه های مختلف این قارچ، چندین ترکیب بیوشیمیایی مهم استخراج شده که قابلیت زیادی در متعادلسازی سیستم ایمنی از جمله لنفوسیتهای T، ماکروفاژها و سلولهای قاتل طبیعی و در نتیجه تولید سیتوکینهایی همچون اینترلوکینها، فاکتور آلفای نکروزه کننده تومورو اینترفرونها میباشد. اثرات درمانی این قارچ به عنوان یک ماده ضدسرطانی و ضدالتهاب نیز ناشی از همین اثر قارچ گانودرما در متعادل سازی سیستم ایمنی میباشد.
این قارچ در حال حاضر، در درمان بسیاری از بیماریها همچون دیابت و سندرم خستگی مزمن به کار برده میشود. همچنین اعتقاد بر این است که قارچ مذکور موجب سم زدایی از کبد و کمک به درمان هپاتیت، کاهش کلسترول، پیشگیری از رشد تومور و جلوگیری از لخته شدن خون میگردد. علاوه براین، به دلیل داشتن خواص آنتیهیستامینی، به نظر میرسد که در تسکین اختلالات تنفسی ناشی از انقباض عضلات ریه و تب یونجه مؤثر باشد.
اثرات ضد سرطانی قارچ گانودرما
قارچ گانودرما در درمان طیف وسیعی از انواع سرطان موثر میباشد. برای مثال این قارچ از طریق تنظیم سیگنالهای خاصی، از وقوع آنژیوژنز (رشد و توسعه رگهای خونی تغذیهکننده تومورها) در سرطان پروستات جلوگیری مینماید. به همین دلیل قارچ مذکور یکی از هشت ماده فعال موجود در فرمولاسیون PC-SPES است که برای سرکوب علائم سرطان پروستات به کار برده میشود.
در شرایط آزمایشگاهی، تجویز قارچ گانودرما به نمونههای مبتلا به سرطان مثانه، موجب تحریک پلیمریزاسیون اکتین در آنها میگردد. این قارچ به صورت وابسته به دز و از طریق تنظیم سیگنالهای خاصی از رشد سرطان سینه که یکی از انواع رایج سرطان است، پیشگیری مینماید. همچنین نوعی ماده موجود در میسلیوم این قارچ از رشد هپاتومایا سرطان کبد جلوگیری میکند. بررسیهای محققین درباره مکانیسم اثر ضد سرطانی پلیساکاریدهای قارچ گانودرما نشان داده که این قارچ ضمن تحریک تولید سیتوکین و گیرنده ٤TLR، موجب فعالسازی ماکروفاژها، لنفوسیتهای B، سلولهای دندریتی و سلولهای بنیادی میگردد و نابودسازی سلولهای سرطانی توسط سلولهای قاتل طبیعی (NK) را نیز به میزان زیادی افزایش میدهد. محققین تایوانی با جداسازی این ترکیبات و کاربرد آنها در شرایط آزمایشگاهی مشاهده نمودند که این ترکیبات، تولید اینترلوکین نوع١، اینترلوکین نوع ٦ و فاکتور آلفای نکروزه کننده تومورها (TNF-alpha) را در ماکروفاژها، مونوسیتها ولنفوسیتهای T افزایش میدهد. با این وجود میزان افزایش این ترکیبات سمی هرگز به آن اندازه زیاد نمیشود که به سلولهای طبیعی بدن آسیب وارد نماید.
اثر قارچ گانودرما در مقابل عفونتها
برخی از ترکیبات این قارچ دارای خواص ضد عفونیکننده میباشند.
به عنوان مثال:
1- نوعی پروتئین ضد قارچی قوی به نام گانودرمین، در این قارچ مشاهده شده است
2- در این قارچ مادهای به نام گانودرمادیول وجود دارد که در مراحل اولیه جذب و ورود ویروس تبخال نوع ١و ٢ به درون سلولهای هدف، اختلال ایجاد میکند.
3- غلظتهای بسیار کم ترکیباتی همچون گانودریرل F و گانودرمانون تریول، از اثرات مخرب ویرورس HIV نوع ١ جلوگیری مینماید.
اسید گانودریک نوع B مانع عمل آنزیم پروتئاز ویروس ١HIV- میگردد.
4- در شرایط آزمایشگاهی گانودرمادیول در برابر آنفوانزای نوع A خواص ضد ویروسی دارد.
5- سه نوع تریترپنوئید به دست آمده از این قارچ از فعالیت ویروس عامل عفونت مونوکلئوزیس پیشگیری مینماید.
سایر فواید قارچ گانودرما
فعالیت ضد التهابی ماده موثر موجود در این قارچ معادل با هیدروکورتیزون ارزیابی شده است. علاوه بر این، برخی اثرات جانبی هم چون زخم معده که در اثر مصرف داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی)مانند آسپرین و ایبوبروفن) ایجاد میگردد، در این قارچ مشاهده نشده است. این قارچ عمدتا به دلیل ورود ترکیبات تریترپنوئیدی، اثرات خوابآور و تسکین دهنده سیستم عصبی دارد. روغن به دست آمده از هاگهای این قارچ از آسیب مغزی ناشی ار بیماری پارکینسونجلوگیری مینماید.