قارچ صدفی صورتی (Pleurotus djamor): یک آنتی اکسیدان قوی و عامل کاهش قند خون
(Pleurotus djamor) یا قارچ صدفی صورتی در شرایط آب و هوایی گرمسیری و نیمهگرمسیری یافت میشود. رشد این قارچ به شکل بادبزن است و رنگ صورتی آن با افزایش سن به رنگ بژ تبدیل میشود. برای تجربه طعم کامل این قارچ، باید زمانی برداشت شود که هنوز صورتی است. قارچ صدفی صورتی مانند سایر قارچهای صدفی روی بسیاری از بسترهای مختلف به خوبی رشد میکند و میتوان آن را روی کاه، کاغذ، چوب، غلات و غیره با دمای بین 18 تا 28 درجه سانتیگراد کشت کرد. این قارچ برای رشد به نور کمی نیاز دارد؛ در کیسه به سرعت رشد کرده و مرحله اسپانران با سرعت انجام میشود. این موضوع باعث شده است که قارچ صدفی صورتی انتخاب مناسبی برای کشت باشد!
تاریخ مدرن قارچ صدفی صورتی از سال 1838 زمانی که قارچ شناس مشهور سوئدی الیاس مگنوس فرایز برای اولین بار این گونه را توصیف کرد آغاز میشود. در ابتدا او آن را زیرگروه جنس لنتینوس طبقهبندی کرد؛ این مورد بعداً در سال 1981 توسط ادرد کورنر تصحیح شد، و آن را زیرگروه جنس Pleurotus قرار داد.
قارچهای صدفی صورتی کجا رشد میکنند؟
(P. djamor) یک گونه استوایی است، به این معنی که در همه جای دنیا که آب و هوای استوایی دارد، رشد میکند. نمونههای برجسته کشورهای دارای این آب و هوا عبارتاند از برزیل، مالزی، پرو و آرژانتین. این گونه به شدت ترجیح میدهد روی درختان چوبسخت مانند نخل و بامبو رشد کند. در آنجا، خوشههای متراکمی را تشکیل میدهد که از نظر اندازه، شکل و مقدار قارچ متفاوت است. قارچ صدفی صورتی همچنین میتواند بر روی سایر بسترها از جمله کاه غلات، خاک اره و تفاله قهوه رشد کند. بسیاری از مردم این قارچ را به دلیل رنگ زیبا و جذاب آن انتخاب میکنند.
این قارچ مانند بیشتر قارچهای صدفی، فوقالعاده مغذی است و مطالعاتی درباره خواص دارویی آن درحال انجام است. سرشار از پلیساکارید است که بدن از آنها به عنوان منبع انرژی اولیه استفاده میکند؛ همچنین سرشار از پروتئینها، پپتیدها، لیپیدها میباشد. این خواص باعث میشود که از آن به عنوان یک قارچ عالی برای گنجاندن در هر رژیم غذایی استفاده کنید!
خواص ضد سرطانی، خواص آنتی اکسیدانی، خواص ضد باکتری آن باعث کاهش کلسترول میشود. این قارچ یک افزودنی عالی برای هر رژیم غذایی است؛ کارشناسان گزارش کردهاند که مانند بیشتر قارچها، سرشار از پروتئین، کربوهیدرات و چندین ریز مغذی ضروری است. همچنین چربی کمی دارد و برای افرادی که به تناسب اندام خود اهمیت می دهند، گزینه ایده آلی است. از نظر تغذیهای کارشناسان تخمین میزنند که (P. djamor) از 32 تا 48 درصد کربوهیدرات و 20 تا 27 درصد پروتئین تشکیل شده است. همچنین چندین ویتامین و مواد معدنی مهم از جمله: ویتامین B1 و B2، ویتامین D، پتاسیم، منیزیم، کلسیم و روی را برای بدن فراهم میکند.
قارچهای صورتی به شدت برای افرادی که به دنبال افزودن مواد مغذی سالم به رژیم غذایی خود هستند توصیه میشود. به دلیل طعم گوشت مانند و قوام گوشتی آن، جایگزینی فوق العاده برای گوشت است. مصرف این قارچ برای سلامتی بسیار موثر است. چندین مطالعه نشان داده است که این قارچ دارای خواص آنتی بیوتیکی، ضد سرطانی و ضد التهابی است.
به عنوان مثال، یک مطالعه در سال 2022 میسلیوم قارچ صدفی صورتی (شبکه ای از هیفهای قارچ) را در برابر چندین عامل بیماریزای باکتریایی و قارچی آزمایش کرد. محققان دریافتند که ترکیبات خاصی در قارچ صدفی صورتی میتوانند عوامل بیماریزا را با اثربخشی 55 درصد مهار کنند. مقاله مشابهی در سال ۲۰۱۷ همین ایده را اما با تمرکز بر عوامل بیماریزای انسانی آزمایش کرد. نویسندگان تایید کردند که این قارچ میتواند به طور قابلتوجهی بر میکروارگانیسمهای بیماریزای رایج مانند ویبریووبا، اشریشیاکلی و سودوموناس پوتیدا تاثیر بگذارد. مطالعه دیگری ثابت کرد که ( P. djamor ) از طریق آنتی اکسیدانهای خود میتواند به دفع آسیبهای کلیوی کمک کند. در همین مقاله، دانشمندان اشاره میکنند که این جنس به طور کلی خواص ضد پیری و هیپوگلیسمی قابل توجهی دارد.
با این حال، لازم به ذکر است که تقریبا هر مطالعهای نیازمند تحقیقات بیشتر در این زمینه است. به این ترتیب، مصرف این قارچ نیز برای مصارف دارویی و درمان بیماری باید با مشورت پزشک انجام گیرد.
در پژوهشی که با هدف بررسی خواص فیزیکوشیمیایی، شاخصهای تغذیهای، خواص آنتی اکسیدانی و اثرات کاهش قند خون پودر قارچ صدفی صورتی خشک انجام شد. تجزیه و تحلیل کیفی ترکیبات قارچی نشان داد که تاننها، فلاونوئیدها، ترپنوئیدها، گلیکوزیدها و ساپونینها در آن وجود دارند. نتایج نشان داد که پودر (P. djamor) میتواند برای کاهش خطر ابتلا به بیماریهای سبک زندگی، مانند دیابت و همچنین برای کاهش سوء تغذیه استفاده شود.
کشت قارچ صدفی (.Pleurotus spp) در سراسر جهان بسیار گسترش یافته است و معمولاً بر روی ضایعات کشاورزی پاستوریزه رشد میکند. میتوان این قارچ را بر روی طیف گستردهای از بسترهای لیگنوسلولزی کشت کرد؛ و با این کار نقش مهمی در مدیریت پسماندهای آلی که دفع آنها مشکل ساز است ایفا کرد. کشت قارچ یک فناوری ساده، کم هزینه و سازگار با محیط زیست برای استفاده از پسماندهای روستایی و کشاورزی و صنعتی است.
قارچ صدفی صورتی (P. djamor) ارزش غذایی بالایی دارد و میتوان آن را به راحتی در طول سال کشت کرد. در مطالعهای از بسترهای مختلف کشت برای پرورش قارچ صدفی صورتی از جمله کاه برنج، باگاس نیشکر، کوکوپیت، کاه سورگوم، کاه راگی و بستر مخلوط استفاده شد.